รอบรู้ในเรื่องโครงสร้างของเส้นผม
.
.
เส้นผม หรือ ขนที่งอกปกคลุมหนังศีรษะของมนุษย์ จะถูกแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ เส้นผม Hair Shaft ที่เป็นส่วนที่งอกเหนือหนังศีรษะ และ รากผม Hair Root ที่เป็นส่วนที่ฝังอยู่ใต้หนังศีรษะ
.
.
เส้นผม จัดเป็นเคราตินชนิดหนึ่ง โดยมีหน้าที่ป้องกันสารต่าง ๆ เข้าสู่ผิวหนัง ปกป้องรังสีจากแสงแดด และ สร้างความแข็งแรงให้กับผิวหนัง หากได้ลองมองเข้าไปใกล้ ๆ จะสามารถเห็นการเรียงตัวกัน ของเส้นใยเคราติน คล้ายเกล็ดปลาซ้อนกัน หากการเรียงตัวมีความผิดปกติจะส่งผลให้ เส้นผม เสียหายได้ง่าย
.
.
โครงสร้างของ เส้นผม
ผม หรือ ขนที่งอกปกคลุมหนังศีรษะของมนุษย์ เป็นโครงสร้างโปรตีนที่เรียกว่า เคราติน ประกอบด้วยธาตุต่าง ๆ คือ คาร์บอน 43% ไฮโดรเจน 7% ออกซิเจน 33% ซัลเฟอร์ 4% และ ไนโตรเจน 13% ในรูปแบบของกรดอะมิโนและแร่ธาตุ
.
.
เส้นผม Hair Shaft
เป็นเซลล์ส่วนที่ตายแล้ว เป็นส่วนที่งอกเจริญยาวออกมาปกคลุมศีรษะ ประกอบด้วยชั้น 3 ชั้นคือ
**ชั้นผิวนอก Cuticle – อยู่ชั้นนอกสุดเป็นเกล็ดใส ๆ ที่เรียงซ้อนกันแบบเกล็ดปลา เรียกว่า Keratinized Cell รอบเส้นผม ประกอบด้วย เคราตินชนิดแข็ง Hard Keratin เป็นส่วนใหญ่ ทำให้เส้นผมมีความแข็งแรง ช่วยป้องกันการซึมผ่านของสิ่งสกปรกที่จะเข้าไปทำลายเส้นผม และยังปกป้องชั้นเนื้อผมไม่ให้สูญเสียความชุ่มชื้น หรือ น้ำมันตามธรรมชาติ ซึ่งหากชั้นนี้สุขภาพดี จะช่วยให้ผมดูเป็นเงางาม สวยงาม
.
.
**เนื้อชั้นนอก Cortex เป็นชั้นที่มีความหนาที่สุด ประกอบไปด้วยเซลล์รูปกระสวยคล้ายเส้นใยเรียงอัดกันแน่นตามยาว เนื้อผมชั้นนอกเป็นแหล่งรวมของเม็ดสี เป็นจำนวนมาก ซึ่งเป็นตัวกำหนดสีผม นอกจากนี้ ยังมีช่องอากาศ โปรตีน เคราติน และเส้นใย โปรตีน ที่เกาะเกี่ยวกัน กำหนดโครงสร้างตามธรรมชาติ ช่วยให้เส้นผมมีความนิ่ม ยืดหยุ่น
.
.
**เนื้อชั้นใน คือ Medulla หรือแกนผม อยู่ชั้นในสุด เป็นเซลล์ลูกเต๋าเรียงกัน 3-4 ชั้น เกิดจาก โปรตีน และ ไขมัน ซึ่งจำนวนเซลล์นั้นจะลดลงทางปลายผม และแกนผมไม่มีบทบาทในการทำงาน ส่วนมากจะพบในผมผู้ที่มีสภาพแข็งแรง หรือ ผมเส้นใหญ่
ถัดจากเส้นผมลงไปใต้หนังศีรษะ จะพบรากผม Hair Root ซึ่งมีความสำคัญมากต่อการเจริญเติบโตของเส้นผม เป็นส่วนที่มีเลือดและเส้นประสาทมาเลี้ยง ทำให้เซลล์รากผมมีการแบ่งตัว เกิดเซลล์ใหม่ของผมขึ้นเรื่อย ๆ ใกล้ ๆ รากผมจะมีต่อมน้ำมันคอยสร้างน้ำมันหล่อเลี้ยงให้ผมเงางาม
.
.
รากผม Hair Root
เป็นส่วนที่ฝังตัวอยู่ในเนื้อเยื่อของหนังศีรษะ มีรูปทรงเหมือนหลอดปากแคบ เรียกว่า ต่อมรากผม Hair Follicle ตอนล่างสุดของรากผม มีลักษณะโป่งออกเป็นกระเปาะเปิด รูปร่างคล้ายคีม เรียกว่า Hair Bulb รากผมตั้งอยู่บนฐาน ซึ่งเป็นเนื้อยืดต่อลักษณะคล้ายนิ้วมือ เข้าไปในโพรงของ Hair Bulb เรียกว่า ปุ่มปลายแหลม Papilla ดังนั้น ต่อมรากผมแต่ละต่อมจะมีปุ่มปลายแหลม 1 อันเสมอ ปุ่มนี้มีความสำคัญมากต่อการเจริญเติบโตของเส้นผม เพราะเป็นส่วนที่มีเลือด และเส้นประสาทไปเลี้ยง ทำให้เซลล์รากผมมีการเจริญแบ่งตัวเกิดเซลล์ใหม่ของผมขึ้นเรื่อย ๆ ทุก ๆ ต่อมรากผมจะมีต่อมน้ำมันที่ปากรูขุมขน เพื่อซับน้ำมันออกมาทำให้เส้นผมอ่อนนุ่ม คนปกติที่เป็นผู้ใหญ่ จะมีต่อมรากผมประมาณ 5 ล้านต่อม และลดลงเมื่ออายุมากขึ้น
.
.
วงจรการเจริญเติบโตของเส้นผม
วงจรการงอกของเส้นผม แบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ ระยะเจริญเติบโต ระยะหยุดเจริญเติบโต และ ระยะหลุดร่วง
1.ระยะเจริญเติบโต Anagen Phase
ระยะเจริญเติบโต จะคงอยู่เป็นเวลา 2-6 ปี ซึ่งช่วงระยะเวลานี้ถูกกำหนดไว้แล้วโดยพันธุกรรม ยิ่งต่อมรากผมอยู่ในระยะเจริญเติบโตนานเท่าไร เส้นผมจะยิ่งงอกได้ยาวมากเท่านั้น ผู้ที่มีระยะเจริญเติบโตของเส้นผมยาวนาน จะมีผมที่งอกได้ยากกว่าผู้ที่มีระยะเจริญเติบโตของเส้นผมสั้น ประมาณ 90% ของเส้นผมบนหนังศีรษะของเราจะอยู่ในระยะนี้
.
.
2.ระยะหยุดเจริญเติบโต Catagen Phase
ระยะหยุดเจริญเติบโต คือระยะเปลี่ยนผ่านระหว่างระยะเจริญเติบโต และระยะหลุดร่วง ซึ่งต้องอยู่เป็นเวลา 2-3 สัปดาห์ เส้นผมจะหยุดงอก และพักให้ต่อมรากผมได้ฟื้นบำรุงตัวเอง ในระหว่างระยะหยุดเจริญเติบโต ต่อมรากผมจะหดตัว ส่งผลให้เส้นผมถูกดันขึ้นด้านบน
.
.
3.ระยะหลุดร่วง Talogen Phase
เป็นระยะสุดท้ายของเส้นผม คือระยะหลุดร่วง หรือระยะพัก เมื่อต่อมรากผมเลื่อนสูงขึ้นจนถึงบริเวณของเซลล์ต้นกำเนิดแล้ว ผมของคนเราจะเข้าสู่ระยะพัก เป็นเพียงช่วงสั้น ๆ ประมาณ 100 วัน หรือ 3 เดือน ทั้งนี้ 10% ของเส้นผม ทั้งศีรษะจะอยู่ในระยะพัก ก่อนที่เซลล์ต้นกำเนิดจะส่งสัญญาณให้ต่อผมเลื่อนลงมาอีกครั้ง เพื่อให้มีการสร้างผมใหม่ โดยเส้นผมที่สร้างขึ้นใหม่จะดันผมเก่าให้หลุดร่วงไป และมีผมเส้นใหม่งอกขึ้นมาแทนที่ ต่อมรากผมกลับเข้าสู่ระยะเจริญเติบโต และ เริ่มต้นวงจรการงอกใหม่ของเส้นผม
.#โรคผม #คลีนิกรักษาผมพระรามเก้า51 #แพทย์รักาาโรคผม #sevenplusclinic
